Wat is het verschil tussen kristal en gewoon glas?

Iedereen heeft het wel eens gehoord: gewoon glas en kristal glas. Het is één van de onderwerpen waarop gelet wordt bij het inkopen van nieuw glas. In beide soorten glas kan er gegraveerd worden. Sommige mensen hebben een voorkeur voor één van de soorten, maar velen weten niet wat het verschil is buiten een ander uiterlijk. Voordat de verschillen benoemd worden is het handig om de overeenkomsten te weten. Zowel glas als kristalglas is doorzichtig en beide zijn ook breekbaar. Het verschil zit in de kwaliteit en samenstelling van de soorten glas.

De samenstelling van gewoon glas

Gewoon glas is een amorfe vaste stof. Deze wordt gemaakt door het smelten van een mengsel van materialen. De basis van gewoon glas bestaat uit silica (SiO2). Het wordt gewonnen uit onder andere zand. Andere ingrediënten die vaak toegevoegd worden zijn onder andere soda (natriumcarbonaat) en kalk (calciumcarbonaat). Er zijn andere toevoegingen mogelijk, maar zand, soda en kalk zijn de voornaamste hoofdingrediënten van gewoon glas. Glas wordt gemaakt door de ingrediënten te mengen en vervolgens te verhitten tot zeer hoge temperaturen. Dit zal het mengsel laten smelten. Tijdens het afkoelen gaat het proces ‘glasvorming’ optreden, waardoor een resultaat hard en transparant is.

Het proces van glasvorming

Het proces van glasvorming is redelijk simpel uit te leggen. Dit proces vindt plaats tijdens de afkoeling. Het mengsel, wat inmiddels gesmolten is, zal tijdens de afkoeling bevroren worden in een toestand die vast is. Dit is zonder kristallisatie. Bij het afkoelen van het gesmolten glas treedt een proces op dat bekend staat als glasvorming. Tijdens dit proces wordt het gesmolten mengsel snel afgekoeld om het te “bevriezen” in een vaste toestand zonder kristallisatie. Dit resulteert in de amorfe, willekeurig gerangschikte moleculaire structuur van het glas, waardoor het transparant en hard wordt, maar niet kristallijn.

Het verschil met kristalglas

Wat kristalglas anders maakt dan gewoon glas is de toevoeging van iets om de breekbaarheid te verminderen. Dit iets is loodoxide. Het toevoegen hiervan aan glas begon in de 17de eeuw. De breekbaarheid van een glas werd zo tot op een zekere hoogte vermindert. Dit betekent niet dat het glas daardoor niet te breken is. Helaas is ook kristalglas nog gewoon breekbaar. Wel heeft de toevoeging van loodoxide een andere ontwikkeling in gang gebracht. Het is nu namelijk mogelijk om glas dunner te maken, zonder dat het erg ten koste gaat van de mindere breekbaarheid. Kristalglas kan dus dunner zijn, terwijl het niet veel minder breekbaar wordt.

Toevoegingen die niet giftig zijn

Het verschil zat hem vroeger dus in loodoxide, maar dit is een giftig metaal en wordt niet meer gebruikt in Europa. Nu worden er andere metalen die niet giftig zijn gebruikt. Deze andere toevoegingen zorgen ervoor dat kristalglas tegenwoordig ook een stuk helderder is dan gewoon glas. Je kunt dit ook kleurlozer of witter noemen. Daarbij is het glas flexibeler geworden. Dit houdt heel simpel in dat een kristalglas in 2023 tegen een stootje kan. Als je op de details let zul je zelfs merken dat het nieuwe kristalglas zuiverder klinkt. Je kunt dit mooi laten horen als je er met een vingernagel tegen aan gaat tikken.

Andere toevoegingen aan gewoon glas

Naast de nieuwe toevoegingen aan kristalglas zijn er ook meer toevoegingen aan gewoon glas mogelijk. Buiten de basisingrediënten zijn er andere elementen toevoegbaar om de textuur, kleur en andere eigenschappen van het gewone glas te beïnvloeden. De beïnvloeding van de brekingsindex is bijvoorbeeld mogelijk. Zo wordt er nog steeds gekeken naar toevoegingen die niet giftig zijn om verschillende soorten glas te maken of te verbeteren. Verschillen in glas zijn er en zullen er ook altijd blijven.